Stolik będący stałym elementem ekspozycji w Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy trafił do muzealnych zbiorów w 1972 r. i zgodnie z posiadaną dokumentacją do chwili obecnej nie był poddawany konserwacjom.
Stolik jest wsparty na czterech kabriolowych nogach, zdobionych metalową listwą, zakończonych brązowymi trzewikami. Owalne oskrzynienie mieści szufladę z intarsjowaną ramką i owalnym szyldzikiem. Nad nogami dekoracja złożona jest z woluty, liścia akantu i festonu. Blat dekorowany intarsją we wzór z rombów, obrzeżony metalową listwą z drobnym żłobkowaniem. Mebel wykonano z drewna litego. Elementy oskrzyni, blat i cargi z drewna topoli, okleinowane mahoniem, natomiast nogi powstały z masywu mahoniowego. Aplikacje ozdobne i listwy wykonane są ze stopu miedzi o złoconej ogniowo powierzchni.
Stolik do konserwacji trafił w stanie dobrym (fot.1). Brak śladów żerowania owadów. Zaobserwowano kitowania intarsji na czole szuflady, ubytki okleiny w intarsji czoła szuflady i obrzeżu blatu (fot.2), odspojone elementy intarsji na powierzchni blatu oraz przetarcia politury i wgniecenia okleiny na powierzchni blatu (fot.3). Trzy wytarcia w dolnej części czoła szuflady spowodowane zostały wystającymi gwoździami. Na aplikacjach i listwach ozdobnych można zauważyć przetarcia warstwy złoceń. Elementy były mocno zabrudzone i pokryte prawdopodobnie warstwą woskową (fot.4 i 5). Brakowało mosiężnej listwy na jednej z nóg.
Prace konserwatorskie miały na celu przywrócenie wartości ekspozycyjnych obiektu.
W pierwszej kolejności wykonano dokumentację fotograficzną i opisową przed konserwacją. Do kolejnych czynności należało:
– Demontaż ozdobnych aplikacji metalowych (fot.6), które następnie zostały poddane kąpieli chemicznej w pierwszym etapie w zmywaczu w żelu firmy ARTE a następnie w 10% roztworze wody amoniakalnej następnie poddano płukaniu w wodzie destylowanej
– Usunięcie starej powłoki lakierniczej za pomocą zmywacza do powłok firmy Arte (fot.7)
– Podklejenie okleiny i uzupełnienie jej braków – uzupełnienie ubytków okleiny na czole szuflady i obrzeżu blatu (klej stolarski) (fot.8)
– Opracowanie mechaniczne powierzchni mebla (szlifowanie, skrobanie)
– Scalenie kolorystyczne wstawionych fleków i uzupełnień
– Położenie nowej warstwy politury szelakowej (rozpuszczalnik do szelaku bezwodny)
– Oczyszczenie chemiczne i mechaniczne elementów aplikacji (fot.9)
– Wykonanie brakującego elementu aplikacji – listwy mosiężnej
– Montaż metalowych aplikacji
Podczas wstępnych oględzin i demontażu mebla do prac konserwatorskich odkryto w wewnętrznej stronie oskrzyni, słabo widoczną, lecz czytelną pieczątkę, która wskazuje miejsce wykonania mebla (fot.10). Stolik powstał w Fabryce i Magazynie mebli Kazimierza Trenerowskiego w Warszawie. Fabryka ta działała od 1905 r. do wybuchu I wojny światowej. Zaskoczeniem były aplikacje metalowe mocno zabrudzone farbami, politurą i woskiem. Podczas oczyszczenia okazało się, że aplikacje są złocone ogniowo (fot.11) co wskazuje na mebel wysokiej klasy. Odkrycie pieczątki oraz wykonanie kwerendy potwierdziło, że fabryka Kazimierza Trenerowskiego specjalizowała się w produkcji luksusowych mebli z drewna egzotycznego oraz zatrudniała wyspecjalizowaną kadrę metaloplastyków i odlewników z Warszawy.
Efekty końcowe, po konserwacji, można obejrzeć poniżej (fot.12, 13, 14 i 15)
K.B.